Czym jest neuroplastyczność?

Czym jest neuroplastyczność?

Neuroplastyczność to zdolność mózgu do zmiany i reorganizacji. Jest to proces, w którym mózg tworzy nowe ścieżki neuronowe w celu zrekompensowania urazu lub choroby. Opisuje zdolność mózgu do zmian w odpowiedzi na doświadczenie, trening i uszkodzenia. Termin ten został ukuty przez Williama Jamesa w 1890 roku, ale w ciągu ostatnich czterech dekad został lepiej zrozumiany dzięki postępom w neuronauce i neurologii. Krótko mówiąc, neuroplastyczność odnosi się do zmian w ścieżkach nerwowych i synapsach, które zachodzą w wyniku doświadczenia lub urazu. Zmiany te mogą mieć charakter fizyczny lub poznawczy i mogą być tymczasowe lub trwałe.

Neurobiolodzy zwykli uważać, że mózg przestaje się rozwijać w młodym wieku i że wszelkie uszkodzenia mózgu, takie jak uraz mózgu lub uszkodzenia spowodowane udarem, są trwałe. Jednak w miarę postępu badań w tej dziedzinie naukowcy odkryli coś zupełnie przeciwnego. Odkryli, że mózg jest ciągle uczącą się, ciągle zmieniającą się i ciągle rosnącą maszyną, która ma zdolność do uzdrawiania. 

Głównym celem neuroplastyczności jest zmniejszenie objawów zaburzeń neurologicznych, takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, porażenie wywołane udarem, zespół przewlekłego bólu, padaczka, urazowe uszkodzenie mózgu itp., poprzez zastosowanie różnych interwencji terapeutycznych.

Zobacz też:  Czy Afazja może się cofnąć?

Jak stymulować neuroplastyczność?

Sen jest prawdopodobnie najważniejszym czynnikiem w zwiększaniu neuroplastyczności i ma duży wpływ na mózg poprzez mechanizmy neuroplastyczne. Sen zapewnia “pustą tablicę” do tworzenia nowych połączeń poprzez nowe doświadczenia, wspomnienia i umiejętności.  

Nauka nowych rzeczy także jest kluczowa jeśli chodzi o stymulację neuroplastyczności. Umiejętności takie jak gra na instrumencie czy nauka nowego języka mają głęboki wpływ na neuroplastyczność. Ostatnie badania pokazują, że ćwiczenia muzyczne zmuszają mózg do pracy w nowy sposób, co jest ważnym czynnikiem neuroplastyczności, i powodują zwiększoną łączność między regionami mózgu. Nauka nowych słów lub języków aktywuje procesy wzrokowe, słuchowe i pamięciowe w mózgu. Odkryto, że u osób, które nauczyły się nowego języka, nastąpiło kilka funkcjonalnych i strukturalnych zmian w mózgu, w tym lepsza integracja między sieciami, co skutkuje większą elastycznością mózgu i bardziej efektywnym uczeniem się.

Zobacz też:  Dysartria czy afazja? Jak rozpoznać i leczyć zaburzenia mowy

Zredukuj stres

Stres może mieć negatywny wpływ na zdolność mózgu do tworzenia nowych połączeń, co jest jednym z głównych czynników neuroplastyczności. Innymi słowy, stres może powodować zmiany w naszych mózgach, które mogą nie być korzystne. Wpływ stresu na neuroplastyczność jest obecnie gorącym tematem w neuronauce. Naukowcy wciąż próbują zrozumieć, jak to na nas wpływa i jak można tego uniknąć. Badania pokazują, że powtarzająca się ekspozycja na stres może powodować atrofię neuronów w hipokampie i hipertrofię neuronów w amygdali, obszarze naszego mózgu związanym ze strachem, gniewem, niepokojem i innymi reakcjami emocjonalnymi. Zatem im bardziej jesteś zestresowany, tym większe masz szanse na zwiększenie poziomu strachu, złości i niepokoju, co może negatywnie wpłynąć na mechanizmy neuroplastyczności.

Zobacz też:  Mikropolaryzacja mózgu tDCS

Aktywny tryb życia wspiera neuroplastyczność

Ludzki mózg to mięsień, który należy ćwiczyć. Ćwiczenia mogą pomóc chronić mózg przed związanym z wiekiem osłabieniem i chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera. Ćwiczenia zwiększają przepływ krwi i stymulują uwalnianie substancji chemicznych w organizmie, w tym endorfin, które są naturalnymi środkami przeciwbólowymi. Ćwiczenia uwalniają również białko zwane BDNF, które pomaga tworzyć nowe neurony w hipokampie – obszarze mózgu ważnym dla pamięci i uczenia się.

Zobacz też:  Turnus neurologiczny z mikropolaryzacją mózgu dla dorosłych z afazją i innymi deficytami mózgu

Leczenie afazji przez neuroplastyczność

Afazja to zaburzenie językowe spowodowane uszkodzeniem części mózgu kontrolujących mowę i język. Dotyka około 1 na 50 osób, przy czym większość z nich ma ponad 65 lat. Leczenie afazji opiera się na neuroplastyczności. Neuroplastyczność to zdolność mózgu do reorganizacji ścieżek nerwowych w odpowiedzi na zmiany w środowisku lub uraz. 

Istnieją dwa rodzaje neuroplastyczności:

1. Zabiegi nieinwazyjne – te zabiegi nie obejmują operacji i obejmują rehabilitację poznawczą, terapię zajęciową i terapię logopedyczną
2. Zabiegi inwazyjne – te zabiegi obejmują pewien rodzaj operacji i obejmują głęboką stymulację mózgu, przezczaszkową stymulację magnetyczną i stymulację nerwu błędnego.

Zobacz też:  Turnus neurologiczny z mikropolaryzacją mózgu dla dzieci i młodzieży z afazją i innymi deficytami mózgu